Stowarzyszenie Pracowników, Współpracowników i Przyjaciół
Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa Imienia Jana Nowaka-Jeziorańskiego
zorganizowało spotkanie pt.
Zajeździmy kobyłę historii.
Wyznania poobijanego jeźdźca
po ukazaniu się książki pod tym samym tytułem
(Iskry, Warszawa 2013)
… Wspomnienia wybitnego historyka mediewisty, działacza politycznego, jednego z grona najbardziej znanych opozycjonistów z czasów PRL. Książka ukazuje dzieje rodziny i losy jego samego na tle historii politycznej Polski od lat czterdziestych XX wieku po chwilę obecną. Opowiedziana z troską o szczegóły historyczne ukazuje postawy opozycjonistów z lat sześćdziesiątych, z czasu „Solidarności” i okresu przemian ustrojowych w naszym kraju, zwraca uwagę na wielość koncepcji i różnorodność dróg dojścia do pełnej demokratyzacji życia politycznego w Polsce od prób naprawiania systemu socjalistycznego aż po zupełne odejście od jego założeń. Napisana czystym, precyzyjnym językiem historia jest dokumentem o kolosalnym znaczeniu dla zrozumienia dziejów Polski w drugiej połowie dwudziestego wieku …
Udział wzięli:
prof. Karol Modzelewski
– historyk mediewista, działacz opozycji w PRL,
współautor, wraz z Jackiem Kuroniem, Listu otwartego do Partii,
senator RP (1989-1991), Kawaler Orderu Orła Białego,
Jacek Bocheński
– pisarz, b. prezes Polskiego PEN Clubu,
Seweryn Blumsztajn
– działacz opozycji demokratycznej w PRL, publicysta, redaktor „Gazety Wyborczej”,
Andrzej Friszke
– prof. nauk humanistycznych, historyk, badacz dziejów najnowszych,
członek Rady Instytutu Pamięci Narodowej,
laureat Nagrody im. Kazimierza Moczarskiego (2011)
za książkę pt.: „Anatomia buntu. Kuroń, Modzelewski i komandosi”,
Piotr Osęka
– historyk, publicysta, badacz dziejów najnowszych Polski,
adiunkt w Instytucie Nauk Politycznych Polskiej Akademii Nauk.
Spotkanie prowadził
Mariusz Kubik
– Prezes Zarządu Stowarzyszenia.
Spotkanie odbyło się 25 listopada 2013 r.
w warszawskiej siedzibie Stowarzyszenia
Patronat medialny:
Instytut Książki Polskie Radio S.A.
*
Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa Imienia Jana Nowaka-Jeziorańskiego
Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa Imienia Jana Nowaka-Jeziorańskiego
© Fot. Archiwum Stowarzyszenia Pracowników, Współpracowników i Przyjaciół
Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa Imienia Jana Nowaka-Jeziorańskiego
© Fot. Archiwum Stowarzyszenia Pracowników, Współpracowników i Przyjaciół
Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa Imienia Jana Nowaka-Jeziorańskiego
Seweryn Blumsztajn, Jacek Bocheński, Leszek Moczulski
© Fot. Archiwum Stowarzyszenia Pracowników, Współpracowników i Przyjaciół
Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa Imienia Jana Nowaka-Jeziorańskiego
Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa Imienia Jana Nowaka-Jeziorańskiego
Seweryn Blumsztajn, Jacek Bocheński
© Fot. Archiwum Stowarzyszenia Pracowników, Współpracowników i Przyjaciół
Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa Imienia Jana Nowaka-Jeziorańskiego
Leszek Moczulski, Mariusz Kubik
© Fot. Archiwum Stowarzyszenia Pracowników, Współpracowników i Przyjaciół
Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa Imienia Jana Nowaka-Jeziorańskiego
Seweryn Blumsztajn, Jacek Bocheński
© Fot. Archiwum Stowarzyszenia Pracowników, Współpracowników i Przyjaciół
Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa Imienia Jana Nowaka-Jeziorańskiego
© Fot. Archiwum Stowarzyszenia Pracowników, Współpracowników i Przyjaciół
Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa Imienia Jana Nowaka-Jeziorańskiego
© Fot. Archiwum Stowarzyszenia Pracowników, Współpracowników i Przyjaciół
Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa Imienia Jana Nowaka-Jeziorańskiego
Leszek Moczulski, Mariusz Kubik
© Fot. Archiwum Stowarzyszenia Pracowników, Współpracowników i Przyjaciół
Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa Imienia Jana Nowaka-Jeziorańskiego
© Fot. Archiwum Stowarzyszenia Pracowników, Współpracowników i Przyjaciół
Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa Imienia Jana Nowaka-Jeziorańskiego
Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa Imienia Jana Nowaka-Jeziorańskiego
© Fot. Archiwum Stowarzyszenia Pracowników, Współpracowników i Przyjaciół
Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa Imienia Jana Nowaka-Jeziorańskiego
© Fot. Archiwum Stowarzyszenia Pracowników, Współpracowników i Przyjaciół
Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa Imienia Jana Nowaka-Jeziorańskiego
Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa Imienia Jana Nowaka-Jeziorańskiego
© Fot. Archiwum Stowarzyszenia Pracowników, Współpracowników i Przyjaciół
Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa Imienia Jana Nowaka-Jeziorańskiego
Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa Imienia Jana Nowaka-Jeziorańskiego
© Fot. Archiwum Stowarzyszenia Pracowników, Współpracowników i Przyjaciół
Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa Imienia Jana Nowaka-Jeziorańskiego
Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa Imienia Jana Nowaka-Jeziorańskiego
*
W tej książce próbuję zdać sprawę z doświadczeń własnego życia. Początkowo chciałem ją nawet nazwać „rachunkiem doświadczenia”, ale nieuniknione skojarzenie z rachunkiem sumienia byłoby mimo wszystko mylące. Mam siedemdziesiąt sześć lat i sporo na sumieniu. Czuję się winny wobec moich najbliższych, a także wobec moich bardzo licznych bliskich nieznajomych. Publiczna spowiedź nie jest jednak gatunkiem pisarskim, który potrafię uprawiać.Jestem oczywiście świadom kluczowej roli wyborów etycznych, zarówno w życiu publicznym, jak i w moim własnym życiu, siłą rzeczy więc także o nich piszę w tej książce. Unikam natomiast aktów skruchy i prawienia morałów. Myślę, że moim czytelnikom, a wśród nich zwłaszcza tym spadkobiercom mojego środowiska i mojego pokolenia, którzy podejmą trud kontestacji tego, cośmy zdziałali oraz próbę wywrócenia lub naprawy tego, co nam nie wyszło, bardziej od ekspiacji przyda się porządne sprawozdanie z moich doświadczeń w życiu publicznym połączone z odrobiną autorefleksji. Nie zamierzam ich pouczać (i tak zresztą nie posłuchają), ale chciałbym dostarczyć im nieco materiału do przemyśleń.
Z zawodu jestem historykiem wyspecjalizowanym w badaniach nad średniowieczem, czyli mediewistą. Obok odległych czasów, które badam i dawnych kultur, których odmienność muszę zrozumieć, rozszyfrować i przełożyć na kategorie dostępne naszej współczesności, jestem jednak uczestnikiem tej historii, która dzieje się na naszych oczach. Wszyscy tworzymy ją, najczęściej bezwiednie, swoją codzienną krzątaniną. Zdarzają się też rewolucyjne próby oddziałania na bieg dziejów w sposób zamierzony. W roku 1956, w latach sześćdziesiątych, a zwłaszcza w latach osiemdziesiątych uczestniczyłem w takich próbach. W końcu udało się nam przestawić zwrotnicę historii, ale rezultat okazał się dość odmienny od naszych, a w każdym razie moich zamierzeń i oczekiwań. Jak wielu przed nami, a podobnie będzie chyba z wieloma po nas, znaleźliśmy się w sytuacji uczniów czarnoksiężnika. Myślę, że trzeba zdać z tego sprawę.
© Fot. Archiwum Mariusza Kubika
– Warszawa, lata 90. XX w.
© Fot. Archiwum Andrzeja F. Kuronia / Zbiory Marka Chimiaka
– Warszawa, 21 czerwca 2009 r.
© Fot. Mariusz Kubik
Doświadczenie, którym próbuję podzielić się z czytelnikami tej książki, było udziałem wielu ludzi. Zamierzam jednak pokazać je z osobistego punktu widzenia. To moje doświadczenie, istotna część mojego życia. Nie da się zrozumieć tego, co robiłem, bez rozpoznania wartości, które mi przyświecały, a więc i bez przedstawienia okoliczności, które, poczynając od dzieciństwa i lat młodzieńczych, kształtowały mój emocjonalny stosunek do świata. Rachunek doświadczeń przedstawiony z osobistego punktu widzenia nosi w znacznej mierze autobiograficzny charakter. Od klasycznej autobiografii różni się on tym, że jest selektywny: uwzględnia tylko to, co w istotny sposób warunkowało moją działalność publiczną.
KAROL MODZELEWSKI
* * *
Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa Imienia Jana Nowaka-Jeziorańskiego
Karol Modzelewski *
(ur. 23 listopada 1937 r. w Moskwie)
Absolwent Uniwersytetu Warszawskiego, Wydz. Historyczny (1959); w 1974 doktorat, w 1978 habilitacja, od 1990 prof.
1950-1956 w ZMP, od X 1956 r. w Rewolucyjnym Związku Młodzieży, 1957-1964 w ZMS i PZPR. Od 1959 r. asystent na Wydz. Historii UW. 1962-1963 założyciel, animator Politycznego Klubu Dyskusyjnego na UW (rozwiązany decyzją Komitetu Warszawskiego PZPR). W 1964 r. współautor (z Jackiem Kuroniem) memoriału będącego krytyczną analizą ustroju PRL, 14/15 XI zatrzymany (z grupą) na 48 godz., tekst przejęła SB; usunięty z PZPR i ZMS, zwolniony z pracy na UW. W 1965 r. współautor (w oparciu o memoriał) „Listu otwartego do członków POP PZPR i do członków uczelnianej organizacji ZMS przy Uniwersytecie Warszawskim”, 20 III 1965 r. aresztowany za jego kolportaż (16 egz.), 19 VII 1965 r. skazany wyrokiem Sądu Wojewódzkiego dla m.st. Warszawy na 3,5 roku więzienia, 3 VIII 1967 r. zwolniony warunkowo. Po wyjściu jeden z liderów grupy tzw. komandosów. W I 1968 r. inicjator akcji protestacyjnych po zdjęciu Dziadów Adama Mickiewicza w reż. Kazimierza Dejmka z repertuaru Teatru Narodowego, 8 III aresztowany, 15 I 1969 r. skazany wyrokiem Sądu Wojewódzkiego dla m.st. Warszawy na 3,5 roku więzienia, zwolniony we IX 1971 r. W latach 1972-1983 pracownik naukowy Instytutu Historii Kultury Materialnej PAN we Wrocławiu. W 1976 r. autor memoriału krytykującego politykę gospodarczą i społeczną ekipy Edwarda Gierka.
Podczas strajków w VIII 1980 r. krótko przebywał w Stoczni Gdańskiej im. Lenina; od IX 1980 r. w „S”, wiceprzewodniczący Komitetu Założycielskiego we wrocławskich placówkach PAN, członek Prezydium MKZ we Wrocławiu. 17 IX 1980 r. reprezentant Wrocławia na ogólnopolskiej konferencji przedstawicieli MKZ nowych związków zawodowych w Gdańsku, współautor pomysłu utworzenia jednej reprezentacji NSZZ, wspólnej rejestracji oraz przyjęcia nazwy „Solidarność”; członek KKP, XI 1980 – IV 1981 rzecznik prasowy KKP (złożył rezygnację po kryzysie bydgoskim). W VI 1981 r. delegat na I WZD Regionu Dolny Śląsk, członek Prezydium ZR, delegat na I KZD, członek KK.
13 XII 1981 r. internowany w Ośrodku Odosobnienia w Strzebielinku i Warszawie-Białołęce, 23 XII 1982 r. aresztowany pod zarzutem próby obalenia ustroju PRL, osadzony w AŚ Warszawa-Mokotów, w VII 1984 r. zwolniony na mocy amnestii (sprawa uwolnienia „jedenastki”); w 1983 r. zwolniony z pracy. W latach 1987-1992 pracownik naukowy PAN.
© Ośrodek „Karta”
1989-1991 senator RP z listy KO „S”, w 1990 r. inicjator Klubu Parlamentarnego Solidarność Pracy, członek senackiej Komisji Inicjatyw i Prac Ustawodawczych oraz Komisji Nadzwyczajnej ds. Górnictwa, 1992-1995 współzałożyciel i członek UP, w 1995 r. zrezygnował z działalności partyjnej. 1992-1994 pracownik naukowy Instytutu Historycznego Uniwersytetu Wrocławskiego, od 1994 Wydz. Historycznego UW, 2002-2004 kierownik Zakładu Historii Średniowiecznej. W 2005 r. w wyborach prezydenckich członek Komitetu Wyborczego Włodzimierza Cimoszewicza. Od 2006 r. wiceprezes PAN. Visiting professor w paryskiej École Pratique des Hautes Études en Sciences Sociales, w Collège de France oraz na uniwersytecie La Sapienza w Rzymie.
Autor wielu prac z zakresu historii średniowiecza, w tym książek: Organizacja gospodarcza państwa piastowskiego (1975; 2000), Chłopi w monarchii wczesnopiastowskiej (Instytut Historii PAN, 1987), Barbarzyńska Europa (Iskry, 2004). W wydawnictwach niezależnych m.in. Między umową a wojną (NOWa, 1989). Członek TNW oraz Académie Européenne des Sciences, des Arts et des Lettres (Paryż).
Odznaczony Orderem Orła Białego (1998), laureat Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej w dziedzinie nauk humanistycznych i społecznych (2007).
Do 11 X 1989 r. rozpracowywany przez Inspektorat II WUSW we Wrocławiu w ramach SOR krypt. „Erazm”.
Mirosława Łątkowska, Adam Borowski
* Karol Modzelewski zmarł 28 kwietnia 2019 r. w Warszawie.
Tekst pochodzi z „Encyklopedii Solidarności”.
Zobacz także:
Profesor Karol Modzelewski (Instytut Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego)
Prof. Modzelewski: „kobyła historii” galopuje, dokąd chce (Studio Opinii, 2.01.2016 r.)
Karol Modzelewski (dzieje.pl , 29.04.2019 r.)
.
[ Inne fotogalerie Stowarzyszenia RWE ]
#stowarzyszenierwe #associationrfe #wolnaeuropa #wolnaeuropapl #rwe
#jannowakjezioranski #jannowakjeziorański
#karolmodzelewski #jacekbochenski #andrzejfriszke
#sewerynblumsztajn #piotroseka #leszekmoczulski
#mariuszkubik
@wolnaeuropa @wolnaeuropaPL @wolnaeuropa.pl
@jannowakjezioranski @alinaperthgrabowska @maciejmorawski
.
.
.
Stowarzyszenie Pracowników, Współpracowników i Przyjaciół Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa Imienia Jana Nowaka-Jeziorańskiego 